به گزارش “ عصر صنعت ” ؛براساس آنچه از سوی مرکز مطالعات راهبردی کشاورزی و آب اتاق بازرگانی ایران اعلام شده است، وضعیت تجارت خارجی کشور در دو بخش مزبور طی ۱۰ ماه منتهی به دیماه ۹۸ نشان میدهد که میزان صادرات اقلام کشاورزی و صنایع غذایی در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته ۵/ ۱۴ درصد افت کرده و در مقابل میزان واردات محصولات این بخش با رشد ۲/ ۲۵ درصدی نسبت به مدت مشابه سال ۹۷ همراه شده است.
بر این اساس نتیجه این تحولات سبب ۲ برابر شدن تراز تجاری منفی اقلام کشاورزی و غذایی بوده است. مطابق آمارهای اعلامی، مجموع تراز تجاری محصولات این دو بخش در ۱۰ ماه امسال منفی ۵۷۸۴ میلیون دلار بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبل دوبرابر کسری تراز را نشان میدهد. اما این گزارش با پردازش و تحلیل اطلاعات بخش کشاورزی و صنایع غذایی دادههای آمار گمرک تهیه شده و اطلاعات ۱۰ ماهه سالجاری با دادههای مدت مشابه شش سال گذشته (سالهای ۹۱ تا ۹۷) مقایسه شده است؛ علاوهبر این واردات محصولات اساسی کشاورزی و صنایع غذایی، صادرات محصولات عمده کشاورزی و صنایع غذایی و تراز تجاری ۱۰ ماهه سال ۹۸ و مدت مشابه سالهای قبل نیز مورد توجه قرار گرفته است.
جزئیات آماری
صادرات: در ۱۰ ماهه سال ۱۳۹۸، میزان صادرات محصولات کشاورزی و صنایع غذایی ۵۶۹۲ هزار تن و به ارزش ۴۶۷۳ میلیون دلار است که ازنظر وزن ۹/ ۴ درصد و ازنظر ارزش ۲/ ۱۳ درصد کل صادرات کالاهای غیرنفتی کشور را به خود اختصاص داده است. ارزش صادرات ۱۰ ماهه سال ۱۳۹۸ نسبت به گزارش مدت مشابه سال قبل ۵/ ۱۴ درصد کاهش داشته و در مقایسه با متوسط ۶ سال منتهی به سال ۱۳۹۶ نیز ۶/ ۸درصد کاهش دارد. اقلام عمده صادرات محصولات کشاورزی و صنایع غذایی شامل انواع میوههای درختی به ارزش ۲/ ۱۵۷۶ میلیون دلار با سهم ۷/ ۳۳ درصد، انواع سبزیجات و محصولات جالیزی به ارزش ۱۰۴۹ میلیون دلار با سهم ۴/ ۲۲ درصد، شیر و فرآوردههای آن به ارزش ۱/ ۳۵۸ میلیون دلار با سهم ۷/ ۷ درصد، زعفران ۷/ ۲۳۰ میلیون دلار با سهم حدود ۵ درصد و ماهی و میگو به ارزش ۵/ ۱۹۰ میلیون دلار با سهم ۱/ ۴ درصد از کل ارزش صادرات محصولات کشاورزی و صنایع غذایی بوده است. متوسط قیمت هر تن کالاهای صادراتی بخش کشاورزی ۸۲۱ دلار بوده که در مقایسه با متوسط قیمت هر تن کالاهای صادراتی غیرنفتی کشور (۳۰۸ دلار) ۶/ ۱۶۶ درصد بیشتر است. متوسط ارزش گمرکی هر دلار محصولات کشاورزی و صنایع غذایی صادراتی در ۱۰ ماه سال ۹۸، ۱۰۷۴۳۰ ریال و متوسط کل صادرات غیرنفتی کشور ۸۳۱۶۲ ریال بوده است.
واردات: مقدار واردات محصولات کشاورزی و صنایع غذایی در ۱۰ ماه سال ۹۸ بیش از ۱۹۶۸۶ هزار تن و با ارزش ۱۰۴۵۸ میلیون دلار بوده که به ترتیب ازنظر وزن ۱/ ۱۷ درصد و ازنظر ارزش ۴/ ۲۹ درصد کل واردات کشور را شامل میشود. ارزش واردات در این مدت ۲/ ۲۵ درصد بیشتر از سال قبل و درمجموع نیز ۵/ ۱۲ درصد بیشتر از میانگین ۶ سال منتهی به سال ۹۶ بوده است. اقلام عمده وارداتی محصولات کشاورزی و صنایع غذایی در ۱۰ ماه سال ۹۸، ذرت به ارزش ۴/ ۱۷۰۹ میلیون دلار با سهم ۳/ ۱۶ درصد، برنج به ارزش ۱۳۹۱.۳ میلیون دلار با سهم ۳/ ۱۳ درصد، روغن نباتی به ارزش ۱۰۷۳ میلیون دلار با سهم ۳/ ۱۰ درصد، دانه سویا به ارزش ۴/ ۸۴۲ میلیون دلار با سهم ۸ درصد، کنجاله به ارزش ۸۰۰ میلیون دلار با سهم ۶/ ۷ درصد، جو به ارزش ۴/ ۷۷۲ میلیون دلار با سهم ۴/ ۷ درصد، گوشت قرمز به ارزش ۴/ ۶۶۳ میلیون دلار با سهم ۳/ ۶ درصد، قند و شکر به ارزش ۵۷۷.۷ میلیون دلار با سهم ۵.۵ درصد، چای به ارزش ۳۴۶.۵ میلیون دلار با سهم ۳/ ۳ درصد و انواع میوه به ارزش ۴/ ۲۹۹میلیون دلار با سهم ۹/ ۲ درصد، از کل ارزش واردات محصولات کشاورزی و صنایع غذایی بوده که درمجموع حدود ۳/ ۸۰درصد ارزش واردات محصولات کشاورزی و صنایع غذایی را شامل میشوند. متوسط قیمت هر تن کالاهای وارداتی بخش کشاورزی در ۱۰ ماه سال جاری، ۵۳۶ دلار است که در مقایسه با متوسط قیمت هر تن کالاهای وارداتی کل کشور (۷۷۶ دلار) حدود ۶۹ درصد کمتر است. متوسط ارزش گمرکی هر دلار محصولات کشاورزی و صنایع غذایی وارداتی ۴۲۴۶۰ ریال و متوسط واردات کشور۴۲۰۰۱ ریال بوده است.
تراز تجاری: تراز تجاری محصولات کشاورزی و صنایع غذایی در ۱۰ ماه سال ۱۳۹۸ منفی ۵۷۸۴ میلیون دلار بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبل دو برابر کسری تراز نشان میدهد (ارزش صادرات ۵/ ۱۴ درصد کاهش و ارزش واردات ۲/ ۲۵ درصد افزایش داشته است) کسری تراز تجاری ۱۰ ماه سال ۹۸ نسبت به میانگین شش سال منتهی به ۱۳۹۶ که منفی ۴۱۸۳ میلیون دلار بوده، ۳/ ۳۸ درصد کسری داشته است.
نهادههای کشاورزی
آفتکشها: در ۱۰ ماه سال ۱۳۹۸ جمعا ۲۶۱۷۸.۹ تن آفتکش بهصورت آماده مصرف و ۱۵۷۶۹ تن بهصورت تکنیکال وارد کشور شده که در مقایسه با سال قبل، آفتکشهای آماده مصرف ۱۵۹درصد و تکنیکالها ۶/ ۸۴ درصد افزایش نشان میدهد.درمجموع با تبدیل آفتکشهای تکنیکال به آماده مصرف (با اعمال ضریب تبدیل ۵/ ۲) میتوان نتیجه گرفت که در ۱۰ ماه سال ۹۸ مقدار واردات آفتکشها نسبت به مدت مشابه سال قبل ۵/ ۱۰۸ درصد افزایش دارد و در این رابطه سهم افزایشی علفکشها ۶/ ۱۱۱ درصد قارچکشها ۷/ ۱۶۸درصد و حشرهکشها ۴/ ۱۱۷ درصد بوده است. جمع کل ارزش آفتکشهای وارداتی در ۱۰ ماهه سال ۹۸ بالغ بر ۳۲۲ میلیون دلار است که حدود ۸/ ۱۱۵ درصد بیشتر از مدت مشابه سال قبل است. در ۱۰ ماهه سال ۱۳۹۸ مقدار ۶/ ۱۴۳۲ تن آفتکش آماده مصرف و ۶/ ۳۴۷ تن آفتکش تکنیکال جمعا با ارزش ۵/ ۳۳۶۴ هزار دلار صادر شده که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل ازنظر مقدار آماده مصرف ۶/ ۱۸ درصد کاهش و تکنیکال ۲/ ۱۵ درصد افزایش داشته و از نظر ارزش جمعا ۳/ ۲۳ درصد کاهش دارد.
کودها: کل واردات کودها در ۱۰ ماهه سال ۱۳۹۸، معادل ۹/ ۵۱۶هزار تن با ارزش ۹/ ۲۸۰ میلیون دلار بوده که در مقایسه با سال قبل از نظر وزنی ۶/ ۶۲ درصد و از نظر ارزش ۸/ ۶۷ درصد افزایش نشان میدهد. در بین انواع کودهای وارداتی به ترتیب کودهای پتاسه ۲/ ۱۳۳درصد، کودهای فسفره ۳/ ۱۱۶ درصد و ازته ۷/ ۱۷ درصد افزایش و NPK 2/ 27 درصد، کودهای میکرو ۱/ ۱۴ درصد، به ترتیب ازنظر مقدار نسبت به مدت مشابه سال قبل کاهش داشتهاند.
بذر: درمجموع کل واردات بذر و سایر اندامهای تکثیر شونده گیاهی در ۱۰ ماهه سال ۱۳۹۸، ۷۶۰۰ تن با ارزش ۱/ ۱۱۵ میلیون دلار بوده که نسبت به سال قبل از نظر وزنی حدود ۱/ ۲۲ درصد و از نظر ارزش ۹/ ۱۹ درصد افزایش نشان میدهد از بین بذور مهم مقدار واردات بذر سبزیجات با کاهش ۷/ ۴۹ درصدی روبهرو بوده است.