از سوی دیگر در برنامه سال قبل تولید ۲۵ میلیون تن فولاد در کشور پیشبینی شده بود و این رقم برای سال جاری ۲۸ میلیون تن در نظر گرفته شده که از این مقدار تولید پیشبینی شده برای سال جاری به دلیل کمبود آهن اسفنجی بهنظر میآید که حداکثر بتوانیم به تولید ۵/ ۲۶ میلیون تن دست پیدا کنیم. علت کمبود آهن اسفنجی نیز به کل زنجیره تولید باز میگردد. یکی از دلایل اصلی که در این بخش با کمبود مواجه شدیم آن بود که در سالهای اخیر به دلیل رکودی که در صنعت فولاد به وجود آمد و کاهش قیمتها، توجیهی نداشت که بخواهیم در بخش پهنه معدن، اکتشافات و استخراج سرمایهگذاری کنیم؛ به همین دلیل در این بخش تاحدودی عقب افتادیم. این در حالی است که در بازارهای جهانی قیمت فولاد رو به افزایش گذاشت و این باعث شد تا تقاضای شدید ایجاد شود. این نکته را نیز باید در نظر گرفت که ظرفیت فولادسازی ما بیش از ۳۵ میلیون تن است، اما به دلیل مشکلاتی که در تامین مواد اولیه وجود دارد ما پیشبینی ظرفیت ۲۸ میلیون تنی را کردهایم که این رقم نیز با توجه به چالشهایی که در تامین مواد اولیه وجود دارد محقق نخواهد شد.
یکی از دلایلی که چرا به ۲۸ میلیون تن نمیتوانیم برسیم، به این موضوع بازمیگردد که دولت قیمتها را در دو بخش خودرو و مسکن کنترل کرد و پایین نگه داشتن قیمت در این دو بخش موجب شد تا تولید در این بخش کاهشی شود. در بخش مسکن، دولت روی قیمت میلگرد و تیرآهن دست گذاشته و این باعث شده که درصدی از قیمت کاهش پیدا کند که بهطور طبیعی این امر روی قیمت سنگ، گندله و آهن اسفنجی منعکس میشود. لذا خود معدنیها نیز دیگر تمایلی برای فروش محصولات معدنی در داخل از خود نشان نمیدهند و به صادرات روی میآورند؛ چرا که با این روش هم دلار به دست میآورند و هم با قیمت بالاتر میتوانند محصولات خود را عرضه کنند. تمام این عوامل دست به دست هم داده تا چنین خلأیی ایجاد شود و متاسفانه شاهد این باشیم که نتوانیم به اهدافی که در نظر گرفتهایم، دست پیدا کنیم. حالا برای اینکه بتوانیم شرایط کنونی را جبران کنیم، باید دو برنامه کوتاهمدت و بلندمدت را مدنظر قرار دهیم. برای برنامه کوتاه مدتدولت باید عرضه و تقاضا را آزاد بگذارد و در تمام رستهها این اجازه داده شود تا در صورتی که در بخشی خلأ وجود دارد، بتوانیم افزایش قیمت داشته باشیم تا این رغبت برای سرمایهگذار به وجود آید که در آن بخش سرمایهگذاری کند؛ این اقدام موجب میشود تا قیمت واقعی و رقابتیتر شود. در سیاست دوم نیز دولت باید صادرات را بهصورت جدی در نظر بگیرد، این به معنی آن است که قیمت محصولات داخلی باید به حدود قیمتهای صادراتی برسد که این امر در واقع باعث میشود ما ارزانفروشی نکنیم. در برنامه بلندمدت نیز دولت باید بداند ما عقب هستیم، این نکته را باید ذکر کرد که با توجه به برنامه ۱۴۰۴ که در آن تولید ۵۵ میلیون تن فولاد پیشبینی شده است، دولت باید حمایت و سرمایهگذاران را به این بخش هدایت کند. از دیگر اقداماتی که دولت باید برای دستیابی به این هدف انجام دهد، به بخش زیرساختها و نوسازی حمل و نقل ریلی و دسترسی به معادن بازمیگردد. از سوی دیگر، باید این امکان را فراهم کنند تا سرمایهگذاران راحتتر وارد این بخش شوند و پهنههای مورد نیاز در اختیار این بخش قرار گیرد.
سیدرضا شهرستانی/عضو هیات مدیره انجمن تولیدکنندگان فولاد